[321] น จ รูปวิปริณามานุปริวตฺตีติ ขีณาสวสฺส กมฺมวิญฺญาณเมว นตฺถิ, ตสฺมา รูปเภทานุปริวตฺติ น โหติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย

อุทฺเทสวิภงฺคสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. อรณวิภงฺคสุตฺตวณฺณนา

[323] เอวํ เม สุตนฺติ อรณวิภงฺคสุตฺตํฯ ตตฺถ เนวุสฺสาเทยฺย น อปสาเทยฺยาติ เคหสิตวเสน กญฺจิ ปุคฺคลํ เนว อุกฺขิเปยฺย น อวกฺขิเปยฺยฯ ธมฺมเมว เทเสยฺยาติ สภาวเมว กเถยฺยฯ สุขวินิจฺฉยนฺติ วินิจฺฉิตสุขํฯ รโห วาทนฺติ ปรมฺมุขา อวณฺณํ, ปิสุณวาจนฺติ อตฺโถฯ สมฺมุขา น ขีณนฺติ สมฺมุขาปิ ขีณํ อากิณฺณํ สํกิลิฏฺฐํ วาจํ น ภเณยฺยฯ นาภินิเวเสยฺยาติ น อธิฏฺฐหิตฺวา อาทาย โวหเรยฺยฯ สมญฺญนฺติ โลกสมญฺญํ โลกปณฺณตฺติํฯ นาติธาเวยฺยาติ นาติกฺกเมยฺยฯ

[324] กามปฏิสนฺธิสุขิโนติ กามปฏิสนฺธินา กามูปสํหิเตน สุเขน สุขิตสฺสฯ สทุกฺโขติ วิปากทุกฺเขน สํกิเลสทุกฺเขนปิ สทุกฺโขฯ สอุปฆาโตติ วิปากูปฆาตกิเลสูปฆาเตเหว สอุปฆาโตฯ ตถา สปริฬาโหฯ มิจฺฉาปฏิปทาติ อยาถาวปฏิปทา อกุสลปฏิปทาฯ

[326] อิตฺเถเก อปสาเทตีติ เอวํ เคหสิตวเสน เอกจฺเจ ปุคฺคเล อปสาเทติฯ อุสฺสาทเนปิ เอเสว นโยฯ ภวสํโยชนนฺติ ภวพนฺธนํ, ตณฺหาเยตํ นามํฯ

สุภูติตฺเถโร กิร อิมํ จตุกฺกํ นิสฺสาย เอตทคฺเค ฐปิโตฯ ภควโต หิ ธมฺมํ เทเสนฺตสฺส ปุคฺคลานํ อุสฺสาทนาอปสาทนา ปญฺญายนฺติ, ตถา สาริปุตฺตตฺเถราทีนํฯ